Telli Zurna Ustası Oktay Dursun

         
       
         Seyirlik alan gösterisi olarak oyununen geleneksel ve yaygın eşlikcisi özellikle davul zurnadır.Ahengin nabzı davul nefesi zurnadır. Vazgeçilmez ikili olan davul zurna insanlık tarihi kadar eski orta adya geleneğinden gelen bir müzik türüdür.
          1-8-24 1977 yılında Tokat merkezde doğdum.İki kardeşiz. Babam belediyede işçiydi annem ev hanımı. İlkokulu 100. Yıl ilkokulunda okudum. Ortaokul diplomamı dışardan aldım. ilk okuldan sonra dedemin yanında çalışmaya başladım. Dedem Duran Atılgan oda bu zanaatı dedesinden öğrenmiş. Bizde meslek babadan oğula dedğil anne dedesinden toruna geçmiş. Dedemde annesinin babasından öğrenmiş bu mesleği. 9 sene dedemin yanında çırak ve kalfa olarak çalıştım. Askare gidip geldikten sonra evlendim üç çocuğum var. Çocuklarımın ilgi ve alakası var ama okumaya yöneldiler hepsi okuluna gidip geliyor arasıra bana yardım ediyorlar. 2000 yılında ustalık tamamen bana geçti 42 yıldır bu işin içinde yoğruluyorum. Evim üstkat atölyem altkatta ben başka bir yer bilmem ömrüm üstkatla altkat arasında zurna yapımıyla geçti. Zurna ağaçlarını Malatya'dan kaysı ve erik ağaçlarını alıyoruz. Türkiye'deki 12 zurna ustasından birisiyim, bütün ustaları tanıyorum. Türkiye'nin heryerinden spariş alıyorum dolu dolu bir üretim gerçekleştiriyorum.  
          Telli zurnanın yapımı erik, kaysı, ağacından yapılır. En has ağaç piç ağaçtır, aşısızdır. Kaysının piç ağacına Malatya'da hodey derler. Ağaçlar zamanında kesilmesi gerekiyor. Kesim zamanı demek ağaçın suyunu çekmesi demek. Yazın sıcağını yiyecek yapraklarını dökecek. Kesim ayları bölge bölge değişir. Tokat'ta 9 ve 11 ay, Malatya'da ki kaysı ağacının kesimi 8. 9. Ayda olmalıdır. Ağaçlar kesilir.  20 ton ağacı alır geliriz.Kafalarını tutkallarız hızar talaşıyla kaplarız ve bir yıl bekletiriz. Daha sonra civiyle ağacı yararız. Biraz bekletiriz (bir yıl kadar )Hızarla boyunu keseriz. Tokat zurnası gövde, kamış, lüle, kargacık, solukdeliği, cin deliği ve ağurtluk gibi bölümlerden oluşur. Boyunu  50 -52 cm boyunda keseriz. Ağacı tornaya vururuz ve naturel rengi çıkana kadar zımparalarız. Zurnayı çektikten sonra  İçini boşaltırız, kargacık denen yerini şimşir ağacından yaparız. Kız sesli perdenin deliklerini ona göre açarız. Önde 7 arkada 1 delik açarız. Birde cin deliği vardır buda zurnanın zırt dediği deliktir. Zurnalarda pes ve tiz ses vardır. Sadece  Telli zurnanın yapımında kullandığımız bir yöntem ağacı kirece yatırırız, kuruturuz sonra zımparalarız,sonra has zeytin yağıyla yağlarız , kurumaya bırakırız iki üç saat  sonra gomalak cılasını çekeriz , zurnanın üzerine alman gümüştelini burmalı yada tekkat olarak açtığımız zeminlere teli sararız. Telli zurna daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Tiz bir sese sahiptir. Bir zurnanın yapım aşaması yaklaşık olarak 36 ile 40 ay arasında gerçekleşir çünkü ağacın kesilmesi kuruması biçilmesi ve son şeklini alması yaklaşık olarak bu kadar zaman alıyor.
Abonaz ağacından bir kilo ağaçtan iki kargacık çıkar.En kalitelisi budur. Daha sonra şimşir ağacı gelir.
Erzurum, Erzincan, Trakya, Sivas zurnası,Ege zurnası,Antep zurnası, Adana zurnası, Selanik zurnası, Tokat telli zurnası, Teber zurnası, Tunceli zurnası, Aydın, Kırşehir, kız sessli ince belli çeşitleri vardır.
Ben bütün bu zurnaları yapabilirim ama bu ustalar bizim Tokat telli zurnasını yapamaz. Aynı zamanda davul yapıyorum. Kasnağı ceviz ağacından ve keçi derisinden yapıyoruz. Zamanla doğal olan bu yöntem bitti polyester malzemeyle yapılıyor. Tokat deri üzerine Türkiye'de bir numaradır.
Ben Kültür Bakanlığı Devlet Zanaatcısıyım. Bundan 10 yıl önce beni yaşayan insan hazinelerine aday gösterdiler 33 yaşındaydım, veliaht gösteremediğim ve icracı olmadığım için beni seçmediler. Ben zurna yapımında Türkiye'de tek ustayım benim yaptığımı kimse yapamaz ama ben diğer ustaların yaptıklarını yaparım. Devletten yardım almıyoruz. Ham maddeyi alırken bize biraz yardımcı olsalar çok mutlu olacağım.
Telli zurna bıcağının yapımını  17 yılda öğrendim.
Makinalar çok pahalı alamadım. El işçiliğini kullanıyorum. Mağaza zurnası olarak yılda 400 ün üzerinde zurna yapıyorum. Özel yapım zurnalar da yapıyorum.
Telli zurna ve Sivas zurnası biraz pahalıdır. İyi bir çalmayla 2,5 oktava kadar çıkar sesi.
Ege zurnası daha ucuzdur fiyat olarak. 3,5 oktavdır sesi.
Zeytin ağacıyla ege zurnası yaptım. Dutağacıylada yapılıyor.
Günümüzde çırak yetişmiyor okullardan gelen öğrenciler bilgiyi alıyor ama pratikliği yok.
Bu işi yapacak kişi konservatuvarda okuması gerekiyor. Ağacı tanıyabilmesi için ustanın yanında olması gerekiyor. Tecrübe edinmek için pratik yapmaları çok çok önemli. Diyor.
Teşekkürler ustam.
Çırak yetişmiyor
Telli zurna ustadı ilk ve tek
Uygun bir atölyede güzel makinalarla çalışa bileceğim bir ortam istiyorum.