Araştırma yaparken izlenmesi gereken temel basamaklar şunlardır:
Dokuz aba başlık altında toplama yaptım.
1. Konu Belirleme – Araştırılacak konuyu seçin ve sınırlarını belirleyin.
2. Problemi Tanımlama – Araştırmanın amacını ve ana sorusunu netleştirin.
3. Ön Bilgi Toplama – Konuyla ilgili genel bilgileri edinmek için ön araştırma yapın.
4. Hipotez veya Araştırma Soruları Geliştirme – Eğer bilimsel bir araştırma yapıyorsanız, bir hipotez oluşturun veya araştırma sorularınızı belirleyin.
5. Yöntem Belirleme – Hangi araştırma yöntemlerini (gözlem, deney, anket, literatür taraması vb.) kullanacağınızı planlayın.
6. Veri Toplama – Seçtiğiniz yöntemle ilgili verileri toplayın.
7. Veri Analizi – Toplanan verileri analiz edin ve yorumlayın.
8. Sonuçları Değerlendirme – Araştırma bulgularını inceleyerek çıkarımlar yapın.
9. Rapor Yazma ve Paylaşma – Araştırma sürecinizi ve sonuçlarınızı raporlayarak paylaşın.
Bu adımlar, araştırmanın türüne göre farklılık gösterebilir ancak genel çerçeve olarak rehber niteliğindedir.
Konuları tek tek ele alacak olursak,
1. Konu Belirleme – Araştırılacak konuyu seçin ve sınırlarını belirleyin.
Konu belirlerken ilgi alanlarınıza, mevcut kaynaklara ve araştırılabilirliğine dikkat etmek önemlidir.
• Eğitim: “Online eğitimin öğrencilerin akademik başarısına etkisi”
• Sağlık: “Sağlıklı beslenmenin bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri”
• Psikoloji: “Sosyal medyanın gençlerin öz güvenine etkisi”
• Teknoloji: “Yapay zekânın iş dünyasındaki rolü ve geleceği”
• Çevre: “Plastik atıkların deniz ekosistemine etkileri”
2. Problemi Tanımlama – Araştırmanın amacını ve ana sorusunu netleştirin.
Problem tanımı, araştırmanın yönünü belirleyen ve odaklanılacak noktaları netleştiren bir adımdır.
• Problem Tanımı: Online eğitim, öğrencilerin motivasyonunu ve akademik performansını nasıl etkiliyor? Geleneksel eğitimle karşılaştırıldığında hangi avantaj ve dezavantajları var?
• Konu: Sosyal medyanın gençlerin öz güvenine etkisi
• Problem Tanımı: Gençlerin yoğun sosyal medya kullanımı, onların öz güven seviyelerini olumlu mu yoksa olumsuz mu etkiliyor? Özellikle Instagram ve TikTok gibi platformlar bu etkiyi nasıl şekillendiriyor?
oluşturuyor?
3. Ön Bilgi Toplama – Konuyla ilgili genel bilgileri edinmek için ön araştırma yapın.
Ön bilgi toplama süreci, araştırmanın temelini oluşturur ve daha spesifik sorular sormana yardımcı olur.
• Kaynaklar: Akademik makaleler, eğitim raporları, blog yazıları
• Ön Bilgi:
• Online eğitimde kullanılan yaygın yöntemler (canlı dersler, asenkron eğitim vb.)
• Daha önce yapılmış araştırmalarda online eğitimin avantajları ve dezavantajları
• Öğrenci motivasyonu ve akademik başarı üzerindeki etkileri
Örnek 2: Sosyal Medyanın Gençlerin Öz Güvenine Etkisi
• Kaynaklar: Psikoloji kitapları, makaleler, uzman görüşleri
• Ön Bilgi:
• Sosyal medyanın gençlerin kimlik gelişimindeki rolü
• Beğeni ve yorum sistemlerinin psikolojik etkileri
• Sosyal medyanın olumlu ve olumsuz yönleri üzerine yapılan önceki çalışmalar
Hipotez geliştirme ve araştırma soruları belirleme, araştırmanın temel çerçevesini oluşturur.
1. Hipotez Nedir?
Hipotez, araştırmada test edilmek üzere öne sürülen tahmin veya iddiadır. Genellikle “Eğer… ise…” ya da “X, Y üzerinde etkili midir?” şeklinde ifade edilir.
Hipotez Örnekleri:
• Konu: Online eğitimin akademik başarıya etkisi
• Hipotez: Online eğitim, geleneksel eğitime kıyasla öğrencilerin akademik başarısını olumsuz etkiler.
• Konu: Sosyal medyanın gençlerin öz güvenine etkisi
• Hipotez: Sosyal medyada daha fazla zaman geçiren gençlerin öz güven seviyesi daha düşüktür.
2. Araştırma Soruları Nedir?
Hipotez oluşturulmadan önce veya hipoteze ek olarak, araştırma soruları belirlenebilir. Araştırma soruları, belirli bir konuyu açıklığa kavuşturmak için yönlendirici sorulardır.
Araştırma Soruları Örnekleri:
• Online eğitim üzerine:
• Online eğitim, öğrencilerin derslere katılım oranını nasıl etkiliyor?
• Online eğitimde öğrencilerin motivasyonunu artıran faktörler nelerdir?
• Sosyal medya üzerine:
• Sosyal medya kullanım süresi ile öz güven seviyesi arasında nasıl bir ilişki vardır?
• Sosyal medya, gençlerin beden algısını nasıl etkiliyor?
Hipotez mi, araştırma soruları mı kullanılmalı?
• Nicel araştırmalarda (istatistiksel veri analizleri içeren araştırmalar) hipotez daha yaygındır.
• Nitel araştırmalarda (gözlem, görüşme, içerik analizi gibi yöntemler) araştırma soruları tercih edilir.
Araştırma yöntemi belirlemek, araştırmanın nasıl yürütüleceğini planlamak anlamına gelir. Kullanılacak yöntem, araştırmanın amacına ve veri toplama ihtiyacına göre değişir. İşte farklı konulara göre örnekler:
1. Online Eğitimin Akademik Başarıya Etkisi
• Araştırma Yöntemi: Anket ve karşılaştırmalı analiz
• Yöntemin Açıklaması:
• Öğrencilerle anket yaparak online eğitim hakkındaki görüşleri toplanır.
• Online ve yüz yüze eğitim alan öğrencilerin sınav sonuçları karşılaştırılır.
• Eğitim uzmanlarıyla görüşme yapılarak ek bilgiler elde edilir.
2. Sosyal Medyanın Gençlerin Öz Güvenine Etkisi
• Araştırma Yöntemi: Nitel ve nicel analiz (anket + derinlemesine görüşme)
• Yöntemin Açıklaması:
• Gençler arasında anket yapılarak sosyal medya kullanım süresi ve öz güven seviyeleri ölçülür.
• Belirli gençlerle birebir görüşmeler yapılarak sosyal medyanın öz güven üzerindeki etkileri detaylı incelenir.
• Önceki araştırmalardan elde edilen verilerle karşılaştırma yapılır.
Yöntem Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
• Araştırmanın türü: Nicel (istatistiksel veriler) mi, nitel (derinlemesine analiz) mi?
• Veri toplama yöntemi: Anket, deney, gözlem, mülakat vb.
• Örneklem grubu: Kimlerden veri toplanacak? (Öğrenciler, sosyal medya kullanıcıları, bilim insanları vb.)
• Araştırma süresi ve kaynaklar: Zaman ve bütçe açısından hangi yöntem uygulanabilir?
6. Veri Toplama – Seçtiğiniz yöntemle ilgili verileri toplayın.
Veri toplama, araştırma sorularını veya hipotezleri test etmek için gerekli bilgileri elde etme sürecidir. Kullanılacak yöntem, araştırmanın amacına ve türüne göre değişir. İşte bazı örnekler:
1. Online Eğitimin Akademik Başarıya Etkisi
• Veri Toplama Yöntemi: Anket ve akademik başarı karşılaştırması
• Nasıl Yapılır?
• Üniversite ve lise öğrencileriyle anket yaparak online eğitim hakkındaki deneyimleri ve zorlukları öğrenilir.
• Online eğitim alan öğrencilerin sınav notları, yüz yüze eğitim alan öğrencilerin notlarıyla karşılaştırılır.
• Öğretmen ve akademisyenlerle görüşülerek online eğitimin avantaj ve dezavantajları üzerine bilgi toplanır.
2. Sosyal Medyanın Gençlerin Öz Güvenine Etkisi
• Veri Toplama Yöntemi: Anket ve birebir görüşmeler
• Nasıl Yapılır?
• 15-25 yaş arası gençlere, günlük sosyal medya kullanımları ve öz güven seviyeleri hakkında sorular içeren anket uygulanır.
• Bazı katılımcılarla birebir görüşmeler yapılarak sosyal medyanın hayatlarına etkileri derinlemesine incelenir.
• Önceki araştırmaların verileri incelenerek karşılaştırmalı analiz yapılır.
Veri Toplarken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
• Veri kaynağı: Katılımcılar, gözlem yapılan alanlar veya bilimsel kaynaklar güvenilir olmalı.
• Örneklem büyüklüğü: Yeterli sayıda katılımcı veya veri noktası olmalı.
• Doğruluk ve tarafsızlık: Veriler objektif bir şekilde toplanmalı ve analiz edilmeli.
7. Veri Analizi – Toplanan verileri analiz edin ve yorumlayın.
Veri analizi, toplanan verileri anlamlandırma, yorumlama ve araştırma sorularına veya hipotezlere yanıt bulma sürecidir. Analiz yöntemi, kullanılan veri türüne (nicel veya nitel) göre değişir. İşte temel adımlar ve örneklerle açıklamalar:
1. Nicel (Sayısal) Veri Analizi
Nicel veriler genellikle sayısal olup istatistiksel yöntemlerle analiz edilir.
Örnek 1: Online Eğitimin Akademik Başarıya Etkisi
• Veri: Öğrencilerin online ve yüz yüze eğitimdeki sınav notları
• Analiz Yöntemi:
• Ortalama ve karşılaştırma: Online ve yüz yüze eğitim gören öğrencilerin ortalama notları hesaplanır.
• İstatistiksel testler: T-testi veya ANOVA kullanılarak iki grup arasındaki fark anlamlı mı incelenir.
• Grafikler: Sonuçlar grafik veya tablo halinde görselleştirilir.
Örnek 2: Sosyal Medya Kullanımı ve Öz Güven
• Veri: Günlük sosyal medya kullanımı süresi ve öz güven puanları
• Analiz Yöntemi:
• Korelasyon analizi: Sosyal medya kullanımı ile öz güven seviyesi arasındaki ilişki hesaplanır.
• Regresyon analizi: Sosyal medya kullanım süresinin öz güven üzerindeki etkisi ölçülür.
2. Nitel (Metinsel veya Görsel) Veri Analizi
Nitel veriler, kelimeler, ifadeler veya gözlemler içeren veriler olup içerik analizi ile değerlendirilir.
3. Veri Analizinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
• Verinin doğruluğunu kontrol et: Hatalı veya eksik verileri temizle.
• Doğru analiz yöntemi seç: Sayısal veriler için istatistiksel yöntemler, metinsel veriler için içerik analizi uygundur.
• Sonuçları görselleştir: Tablolar, grafikler veya tematik haritalar kullanarak veriyi anlaşılır hale getir.
8. Sonuçları Değerlendirme – Araştırma bulgularını inceleyerek çıkarımlar yapın.
Sonuçları değerlendirme, araştırma bulgularının yorumlanması ve araştırma sorularına veya hipotezlere yanıt bulunması sürecidir. İşte bu süreci nasıl yapabileceğini açıklayan bir örnek:
Örnek 1: Online Eğitimin Akademik Başarıya Etkisi
• Bulgular:
• Online eğitim gören öğrencilerin ortalama sınav notları, yüz yüze eğitim görenlere kıyasla %10 daha düşük çıktı.
• Öğrencilerin %65’i online eğitimde motivasyonlarının düştüğünü belirtti.
• Sonuçların Değerlendirilmesi:
• Bu bulgular, online eğitimin akademik başarıyı olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor.
• Motivasyon eksikliği ve dikkat dağınıklığı, online eğitimde en büyük sorun olarak öne çıkıyor.
• Ancak, bazı öğrenciler esnek çalışma saatlerinden olumlu etkilenmiş olabilir.
• Öneriler:
• Online eğitimde etkileşimli ders içerikleri artırılmalı.
• Öğrencilere zaman yönetimi ve motivasyon desteği sağlanmalı.
Örnek 2: Sosyal Medyanın Gençlerin Öz Güvenine Etkisi
• Bulgular:
• Sosyal medyada daha fazla zaman geçiren gençlerin öz güven seviyeleri, daha az kullananlara göre %15 daha düşük çıktı.
• Birebir görüşmelerde, birçok genç sosyal medyada yapılan karşılaştırmalar nedeniyle kendilerini yetersiz hissettiğini belirtti.
• Sonuçların Değerlendirilmesi:
• Sosyal medya kullanımının öz güveni olumsuz etkileyebileceği yönünde güçlü kanıtlar var.
• Bu etkinin özellikle görselliğin ön planda olduğu Instagram ve TikTok gibi platformlarda daha belirgin olduğu görüldü.
• Öneriler:
• Gençlere bilinçli sosyal medya kullanımı konusunda eğitimler verilmeli.
• Dijital detoks uygulamaları teşvik edilmeli.
Sonuçları Değerlendirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
✔ Bulgulara dayalı yorum yap: Veriler ne gösteriyorsa ona odaklan.
✔ Hipotezle karşılaştır: Bulgular hipotezi destekliyor mu, çelişiyor mu?
✔ Araştırmanın sınırlılıklarını belirt: Örneklem sayısı yeterli mi? Sonuçlar genellenebilir mi?
✔ Öneriler geliştir: Bulgulara dayanarak yapılması gerekenleri öner.
9. Rapor Yazma ve Paylaşma – Araştırma sürecinizi ve sonuçlarınızı raporlayarak paylaşın.
Rapor yazma ve sonuçlandırma, araştırma sürecinin tamamını sistematik bir şekilde sunarak bulguları açıklayan ve öneriler geliştiren bir aşamadır. Rapor, genellikle belirli bir formatta yazılır ve şu bölümlerden oluşur:
1. Raporun Genel Yapısı
1. Kapak Sayfası (Başlık, yazar adı, tarih vb.)
2. Özet (Araştırmanın kısa özeti, temel bulgular ve sonuçlar)
3. Giriş (Araştırma konusu, amacı ve önemi)
4. Literatür Taraması (Konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmalar)
5. Yöntem (Kullanılan veri toplama ve analiz yöntemleri)
6. Bulgular (Elde edilen veriler ve analiz sonuçları)
7. Sonuç ve Değerlendirme (Bulguların yorumlanması)
8. Öneriler (Araştırma sonucuna dayalı çözüm önerileri)
9. Kaynakça (Kullanılan kaynakların listesi)
10. Ekler (Varsa anket formları, ek tablolar vb.)
2. Örnek Rapor Bölümleri
Örnek 1: Online Eğitimin Akademik Başarıya Etkisi
Giriş:
Bu araştırma, online eğitimin öğrencilerin akademik başarısına etkisini incelemektedir. Pandemi sonrası uzaktan eğitim uygulamalarının yaygınlaşması, bu konunun önemini artırmıştır.
Yöntem:
• 100 öğrenciye online eğitim deneyimleriyle ilgili anket uygulandı.
• Online ve yüz yüze eğitim gören öğrencilerin sınav notları karşılaştırıldı.
Bulgular:
• Online eğitim gören öğrencilerin ortalama sınav notları, yüz yüze eğitime göre %10 daha düşük bulundu.
• %65 öğrenci, motivasyon eksikliğini en büyük sorun olarak belirtti.
Sonuç ve Öneriler:
Sonuçlar, online eğitimin akademik başarıda bazı olumsuz etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Eğitim sürecinin daha etkileşimli hale getirilmesi ve öğrencilerin motivasyonunu artıracak yöntemler
geliştirilmesi önerilmektedir.
Örnek 2: Sosyal Medyanın Gençlerin Öz Güvenine Etkisi
Giriş:
Bu araştırma, gençlerin sosyal medya kullanım süresi ile öz güven seviyeleri arasındaki ilişkiyi incelemektedir.
Yöntem:
• 200 gençle anket yapıldı.
• Sosyal medya kullanım süresi ve öz güven seviyeleri arasında istatistiksel analiz yapıldı.
Bulgular:
• Günde 4 saatten fazla sosyal medya kullanan gençlerin öz güven seviyeleri, daha az kullananlara göre %15 daha düşük bulundu.
• Görselliğin ön planda olduğu platformlar (Instagram, TikTok) daha fazla olumsuz etkiye sahipti.
Sonuç ve Öneriler:
Bulgular, sosyal medyanın gençler üzerinde olumsuz psikolojik etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Dijital okuryazarlık eğitimleri ve bilinçli sosyal medya kullanımı teşvik edilmelidir.
3. Sonuçlandırma Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
✔ Araştırma sorularına veya hipoteze cevap verildi mi?
✔ Sonuçlar verilerle destekleniyor mu?
✔ Araştırmanın sınırlılıkları belirtildi mi?
✔ Gelecek çalışmalar için öneriler sunuldu mu?
Bu bilgileri bulan araştıran bizlerle paylaşan bilim insanlarına çok teşekkür ederim. Sunumumu can kulağıyla dinlediğiniz için sizlere çok Teşekkür ederim.
Güzelliklerde buluşmak dileğiyle…
Dünya Köylüsü
Ayla Bağ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder